«ساختگرایی» آخرین جلوة استبداد «حقیقت»

نویسندگان

عطاء الله کوپال

چکیده

ساختگرایی (structuralism)، به عنوان شیوه ای در نقد ادبی و هنری در دهه های نخستین قرن بیستم پدید آمد و در نیمة دوم آن سده به نقطه اوج خود رسید. این شیوه نقد، همواره می کوشید به خود شکل و رنگ علمی ببخشد و تمرکز بر ساختار آثار ادبی و هنری، این امکان را به ساختگرایان می داد که از دیدگاه خود قواعدی ابطال ناپذیر و فرمول هایی ثابت و لایتغیّر برای بررسی آثار هنری وضع کنند. ساختگرایی اگرچه در آغاز به زبان شناسی متکی بود ولی عرصه های گوناگونی همچون مردم شناسی، فلسفه، روان شناسی، تاریخ و زمینه های مختلفی از علوم انسانی را در برگرفت. این مقاله تأمل و نقدی است بر مجموعه رویکردهایی که تحت عنوان ساختگرایی در نقد ادبی و هنری و علوم انسانی پدید آمد. آنچه ساختگرایی نامیده می شد، امروز به عنوان یک روش زنده، منسوخ شده است و اگرچه به جنبه هایی از آن در پژوهش های مربوط به علوم انسانی می توان استناد کرد، اما ساختگرایی را باید به منزلة آخرین تلاش منتقدان برای تولید «حقیقتی» مطلق و غیر قابل نقض به شمار آورد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

چالشی بر چیرگی بی‌چون و چرای حقیقت در مکتب ساختگرایی

ساختگرایی (structuralism)، به‌عنوان شیوه‌ای در نقد ادبی و هنری در دهه‌های نخستین قرن بیستم در شرق اروپا پدید آمد و در نیمة دوم آن سده در اروپای غربی به نقطه اوج خود رسید. این شیوة نقد، همواره می‌کوشید به روش خود، شکل و رنگی علمی ‌ببخشد. تمرکز بر ساختارِ آثار ادبی و هنری، این امکان را به ساختگرایان می‌داد که از دیدگاه خود قواعدی ابطال‌ناپذیر و فرمول‌هایی ثابت و لایتغیّر برای بررسی آثار ادبی و هنری...

متن کامل

چالشی بر چیرگی بی چون و چرای حقیقت در مکتب ساختگرایی

ساختگرایی (structuralism)، به عنوان شیوه ای در نقد ادبی و هنری در دهه های نخستین قرن بیستم در شرق اروپا پدید آمد و در نیمه دوم آن سده در اروپای غربی به نقطه اوج خود رسید. این شیوه نقد، همواره می کوشید به روش خود، شکل و رنگی علمی ببخشد. تمرکز بر ساختارِ آثار ادبی و هنری، این امکان را به ساختگرایان می داد که از دیدگاه خود قواعدی ابطال ناپذیر و فرمول هایی ثابت و لایتغیّر برای بررسی آثار ادبی و هنری ...

متن کامل

دگردیسی معنایی «دالِ استبداد» و برآمدن گفتمانِ «استبداد ایرانی»

هدف از پژوهش حاضر بررسی دگرگونی معنایی دال استبداد از دورۀ صفویه تا برآمدن گفتمانِ استبداد ایرانی در دوران قاجار است. بدین ترتیب با روش دیرینه‌شناسی تلاش خواهیم کرد این دگرگونی را در نسبت با بسترهای مادی کردوکارِ گفتمانی بررسی نماییم. با بررسی معنای استبداد در برخی از متونی پیشا مدرن ایران نشان خواهیم داد که «استبداد» در ایران پیشا مدرن نه به مثابۀ یک وضعیتی سیاسی-فرهنگی که مثابۀ یک خصیصۀ اخلاقی ...

متن کامل

روان‌شناسی استبداد رضاشاه

پژوهش حاضر به بررسی ابعاد روان‌شناختی استبداد رضا شاه می‌پردازد؛ فرض را بر این نهاده است که مجموعه اقدامات سرکوب‌گرایانه رضاشاه اساساً تحت تاثیر مسائل و مشکلات روحی و روانی بوده که از بدو تولد تا رسیدن به قدرت به آن مبتلا و دست به گریبان بوده است بنابراین با بهره‌مندی از چارچوب روشی آدلر ـ اسپربر به نقش دو مؤلفه خانواده و اجتماع در فرایند شکل‌گیری شخصیت تأکید شده است چنانچه والدین، نظام تربیتی و...

متن کامل

استبداد و استقبال «تحلیلی بر زمینه های روانی- اجتماعی استقبال از استبداد رضاشاهی

پژوهش حاضر، تحلیلی بر زمینه های روانی- اجتماعی استقبال از استبداد رضاشاهی می‌باشد. در این پژوهش فرض بر این است که شکل‌گیری استبداد رضاشاه ناشی از نگرش‌های عام و خاص و شرایط روانی - اجتماعی آن زمان بوده است که اکثر اقشار جامعه تحت تاثیرمصائب و مشکلات سیاسی-اجتماعی به حمایت و استقبال از اقدامات او در دوران رضاخانی روی آوردند. مطابق چارچوب روشی اسپربر، مسئله‌ی زمینه‌های روانی- اجتماعی در بروز استب...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
فصلنامه علمی پژوهشی باغ نظر

ناشر: دکتر سید امیر منصوری

ISSN

دوره 3

شماره 5 2011

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023